|
HISTORIA OKOLIC - NAŁĘCZÓW
Opis przytoczony ze źródła: http://www.naleczow.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=13&Itemid=222
NAŁĘCZÓW - miasto o bardzo ciekawej architekturze, położone u zbiegu dwóch rzek: Bystrej i Bochotniczanki oraz sieci wąwozów lessowych, jest miejscowością uzdrowiskową - jedną z dwóch w województwie lubelskim. Nazwa Nałęczów pojawiła się w 1751 roku, kiedy to część jej dóbr nabył Stanisław Małachowski i od swojego herbu - Nałęcz - nadał imię zakupionym dobrom. Szybko przystąpił do budowy swojej rezydencji, zwanej dziś Pałacem Małachowskich, którą ukończył w 1771 roku. Twórcą tej budowli był Ferdynand Nax. Z tego okresu pochodzi także ozdobny park nałęczowski. Dzisiejszy herb Nałęczowa powstał z połączenia herbu Nałęcz oraz Pilawa - herbu żony St. Małachowskiego - Marianny z Potockich.. |
|
|
Historia uzdrowiska Nałęczów rozpoczęła się w XIX wieku. Przy okazji poszukiwania na tych terenach rud żelaza, Antoni Małachowski odkrył, że wiele źródeł w jego posiadłości posiada walory lecznicze. Po przeprowadzeniu serii badań, urządza tu uzdrowisko z łazienkami, opiekę lekarską i aptekę. Ideę uzdrowiskowa kontynuował nowy (od 1878 roku) właściciel Nałęczowa inżynier Michał Górski. Wydzierżawił on teren dzisiejszego uzdrowiska trzem lekarzom. Fortunat Łowicki, Konrad Chmielewski i Wacław Lasocki powołali spółkę do prowadzenia zakładu leczniczego. Około 1880 r. do Nałęczowa zaczęli zjeżdżać pierwsi goście. Wkrótce Nałęczów stał się najmodniejszym uzdrowiskiem w Królestwie Polskim.
|
Chętnie bywali w Nałęczowie i tworzyli tu wybitni artyści, politycy i pisarze, m.in. Ignacy Jan Paderewski, Henryk Sienkiewicz, Henryk Siemiradzki. Bardzo mocno i wyraziście wpisał się w historię Nałęczowa Bolesław Prus, który przyjechał tu w 1882 roku leczyć się z agorafobii. Potem bywał w Nałęczowie często do ostatnich lat życia. Tu powstała m.in. "Placówka". Kolejną znamienną postaci± w historii Nałęczowa był Stefan Żeromski, który w 1890 roku rozpoczął pracę jako guwerner dzieci Michała Górskiego. Tu poznał swoją przyszłą żonę Oktawię Żeromską z domu Rodkiewiczównę. W Nałęczowie powstały m.in. "Popioły" i "Dzieje grzechu". Przy Stefanie Żeromskim wykreował się jako architekt i działacz społeczny Jan Witkiewicz-Koszyc - po 1908 roku wybudował tzw. "Chatę Żeromskiego" - pracownię Stefana Żeromskiego (obecnie Muzeum Stefana Żeromskiego), Kaplicę pod wezwaniem św. Karola Boromeusza, Szkołę Rzemieślniczą (póĽniejsze Muzeum Spółdzielczości, obecnie przeniesione do Warszawy), Dom Ludowy (tzw. "Ludowiec") a także "Ochronkę" (do niedawna przedszkole im. Adama Żeromskiego, obecnie Centrum Promocji, Historii i Tradycji Nałęczowa). W Nałęczowie rozwija się spółdzielczość. Dzięki obecności elity inteligencji podnosi się poziom oświaty.
|
|
|
Koniec XIX i początek XX wieku to okres najpiękniejszego budownictwa nałęczowskiego. Powstaje wiele interesujących, obecnie zabytkowych willi, zwłaszcza przy ulicach: Lipowej i Armatniej Górze. Większość z nich utrzymana jest w stylu szwajcarskim, charakterystycznym dla budownictwa w górskich kurortach. "Złoty" okres Nałęczowa trwał do wybuchu I wojny światowej. Miasto, zniszczone przez okupantów w czasie pierwszej wojny światowej, powoli odradzało się w II Rzeczypospolitej. Nałęczów uzyskał status uzdrowiska w 1928 roku, a rok później stał się siedzib± władz gminy. Rocznie uzdrowisko odwiedzało około 2,5 tys. kuracjuszy. Wybuch II wojny światowej ponownie zahamował rozwój miejscowości.
|
W 1954 roku powołano Przedsiębiorstwo Państwowe "Uzdrowisko Nałęczów", które przejęło zniszczone w czasie drugiej wojny światowej budynki Zakładu Leczniczego. Prawa miejskie Nałęczów otrzymał w 1963 roku, a w 1970 roku Wojewódzka Rada Narodowa w Lublinie ponownie uchwaliła statut uzdrowiska. W latach siedemdziesiątych XX wieku nastąpiła szybka rozbudowa Nałęczowa. W tym czasie powstały kolejne sanatoria, szpital kardiologiczny, nowe bloki mieszkalne i szkoły. Niestety, kryzys lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia ponownie wstrzymał rozwój miasta. W 2001 roku sprywatyzowano Zakład Leczniczy "Uzdrowisko Nałęczów". Obecnie miasto Nałęczów liczy około 4,5 tys. ludności.
|
|
Data utworzenia: 28/01/2011 - 13:23
Ostatnie zmiany: 05/02/2011 - 08:44
Kategoria : HISTORIA OKOLIC
Wersja do druku
|